Udzielenie bonifikaty dla spółdzielców z tytułu przeniesienia prawa wieczystego użytkowania gruntów w prawo własności

W spółdzielniach mieszkaniowych istniały dwie formy posiadania lokali mieszkalnych: spółdzielcze lokatorskie prawo do mieszkania i spółdzielcze własnościowe prawo do mieszkania.
Ustawa z dn. 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych wprowadziła nową, nie istniejącą dotąd, formę: odrębną własność. Ta forma różni się od lokatorskiego i własnościowego prawa tym, że właściciel lokalu mieszkalnego jest także właścicielem ułamkowej części wartości gruntów przynależnych do danej nieruchomości budynkowej.

Ustanowienia odrębnej własności lokali mogło nastąpić po wykupieniu od gminy gruntów, które spółdzielnie mieszkaniowe posiadały w wieczystym użytkowaniu. Wykupując od gminy te grunty należałoby zapłacić cenę rynkową szacowaną w 2002 r. na ok. 100 zł w przeliczeniu na 1 m2 mieszkania (czyli od 2 tys. do 7 tys. zł na jedno mieszkanie, w zależności od jego wielkości). Dla wielu spółdzielców były to kwoty bardzo wysokie, a trzeba pamiętać też o innych kosztach związanych z przekształceniem. Ponieważ spółdzielnie mieszkaniowe, działając non profit, nie mają zysków, jedynym źródłem pokrycia kosztów wykupu gruntów było dodatkowe obciążenie członków spółdzielni. Wysokie koszty uniemożliwiłyby wielu spółdzielcom skorzystanie z prawa uwłaszczenia.

Tymczasem właściciele domków jednorodzinnych, wybudowanych na terenach należących do gminy, uzyskali 90-procentową bonifikatę w cenie wykupu tych gruntów – na mocy uchwały Rady Miasta Olsztyn podjętej 28 sierpnia 2002 r. Było to jawne, rażące naruszenie zasady równego traktowania obywateli – z pokrzywdzeniem mieszkańców domów wielorodzinnych.
W takiej sytuacji, kierując się interesem członków Spółdzielni, Zarząd OSM wystąpił do władz Olsztyna o udzielenie bonifikaty w cenie wykupu gruntu przez spółdzielnie. Rada Miasta 9 października 2002 r. na ostatniej w tej kadencji, nadzwyczajnej sesji, zwołanej z inicjatywy OSM, podjęła uchwałę o 90-proc. bonifikacie, udzielanej spółdzielniom dla celów przeniesienia na członków prawa własności lokali.

Wojewoda warmińsko-mazurski unieważnił uchwałę Rady Miasta. Wówczas radni miejscy z Komitetu „Olsztyn Nasz Dom": Jerzy Okulicz, Zenon Procyk i Bogdan Dżus złożyli 15 listopada 2002 r. wniosek o podjęcie przez Radę Miasta uchwały nakazującej zaskarżenie decyzji wojewody do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Uchwałę taką Rada Miasta przyjęła na sesji 4 grudnia 2002 r.

Starania Olsztyńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, nagłośnione w całym kraju, zostały uwieńczone sukcesem, gdy Sejm wprowadził do ustawy o gospodarce nieruchomościami możliwość udzielania spółdzielniom bonifikaty przez Radę Gminy. W Olsztynie Rada Miasta uchwałę o udzieleniu spółdzielniom mieszkaniowym 90-procentowej bonifikaty w cenie wykupu od gminy gruntów będących w wieczystym użytkowaniu ponownie podjęła 26 marca 2003 roku (uchwała nr VII/82/03).

Już 5 maja 2003 r. Zarząd OSM podjął pierwszych dziesięć uchwał określających przedmiot odrębnej własności lokali w nieruchomościach, a do końca 2003 r. – łącznie 40 uchwał uwłaszczeniowych. Na ich podstawie mieszkańcy mogli aktem notarialnym uzyskać prawo odrębnej własności swojego mieszkania, ponosząc opłatę za wykup gruntu w wysokości tylko 10% ceny rynkowej. W kolejnych latach – do 2007 roku – określono przedmiot odrębnej własności lokali mieszkalnych dla wszystkich nieruchomości w naszej Spółdzielni.